Nötr Toprak Arası Gerilim

Bu yazımızda nötr toprak arası gerilim hakkında detayları paylaşmaya çalışacağız. Nötr nedir, Toprak nedir, Nötr toprak arası gerilim nasıl düşürülür, nötr toprak arası gerilim neden olur, nötr toprak arasında ki fark nelere sebep olur, nötr toprak gerilimi kaç V olmalı öğrenmiş olacaksınız.

Nötr nedir

Nötr, elektrik yükü olmayan yüksüz anlamına gelir. Elektrik kablolarındaki fazlarda bulunan akımın tüketiciye ulaşıp devresini tamamlamak için kullandığı geri dönüş yoludur. Nötr iletkeninden geri dönen akım arasındaki açı farklarından dolayı birbirlerini sıfır referans noktası değerine getirir.

Toprak Nedir

Topraklama, elektrikli cihazların herhangi bir elektrik kaçağı tehlikesine karşı gövdelerinin bir iletkenle toprağa gömülü vaziyetteki “topraklama” sistemine bağlanmasıdır.

Nötr Toprak Arası Gerilim Nedir

Toprak ve nötr arası gerilim AC Voltmetre ile yapılan ölçümler sonucu okunan gerilimdir.

Nötr Toprak Arası Gerilim Kaç V Olmalı

Nötr ve toprak arasında gerilim değeri teoride 0V olmalıdır. Fakat elektrik tesisatının doğru boyutlandırılmaması sonucu veya dağıtım şirketinden kaynaklı olarak bu gerilimler artmaktadır. 2V 3V seviyelerine kadar normal olarak kabul edilebilmektedir.

Toprak ve Nötr Arası Gerilim Neden Olur

Doğru boyutlandırılmış bir elektrik tesisatında nötr ve toprak arası gerilim teoride 0V olmalıdır. Bu gerilimin oluşmasında birçok etken olabilir. Başlıca sebepleri;

1. Topraklama iletkenleri ile faz iletkenlerinin yanyana döşenmesi: Topraklama iletkeninin yanında, yüksek akımlı uzun iletkenler çekmek indüklenme meydana getirir. Bu durum frekans konvertörleri gibi hassas cihazları etkiler.
2. Harmoniklerin sebep olduğu etkiler : Yük veya şebeke kaynaklı olabilen harmonikler yüksek derecede olursa, nötr iletken üzerinde harmonik akımlarına bu akımlarda gerilimlere neden olmaktadır.
3. Dengesiz Güç Yüklemesi : Tesis boyutlandırılırken aydınlatma priz ve motor güçleri ve bunların eşzamanlılık durumlarına göre fazlara eşit dağıtılarak yapılmalıdır. Eşit dağıtıldığı durumlarda bile sonradan eklenen tesisat bileşenleri fazlara dengesiz dağıtılmakta ve bu L1, L2, L3 fazları dengesiz yüklenmiş olmaktadır. Bu dengeli yükleme olayı zor olduğu gibi dengeli yüklemeyi korumakta zordur.
4. Eş potansiyel Dengesizlik: Topraklama sistemlerinin eşpotansiyel oluşturarak yapılmaması lokal topraklama sistemlerinin tesis edilmesi. Bu durum da nötr faz ile toprak arası gerilime sebep olur.
5. İşletme topraklaması : İşletme topraklaması eksikliği, kötü işletme topraklaması veya koruma topraklaması ile işletme topraklaması arasında 20 mt den az mesafe olması.
6. Toprak kaçak akımları: Tesisat üzerinde topraklama hattına akan kaçak akımlar belirli bir gerilim meydana getirir.

Nötr Toprak Arası Gerilim Nelere Sebep Olur

Elektronik cihazlar gerilim değişimlerinden en çok etkilenen bileşenlere sahiptir. Nötr ve toprak arası gerilim özellikle hassas kartlar içeren malzemeleri etkiler bu etkilere örnekler şu şekildedir;

1. Anlamsız sigorta açmaları
2. Elektronik kart arızaları
3. Frekans konvertörü gibi cihazların çalışma sisteminin etkilenmesi
4. Cihaz üreticilerinin cihaz için izin verilem maksimum nötr toprak voltajı dışında garanti kapsamı dışında kalması
5. Ekranlarda görüntü bozulmaları
6. Çevrim empedansı ölçümlerinde sapma

Nötr Toprak Gerilimi Nasıl Düşürülür

Birçok etken nötr toprak arası gerilime sebep olduğu gibi, bunu düşürmek için de birçok etkenin araştırılması gerekir. Nötr toprak arası gerilimi düşürme yolları arasında şu etkenler vardır;

1. Nötr ve toprak arası şönt atmak (Önerilmez !!! bir önceki noktada kaçak akım tutturulamaz)
2. İzolasyon trafosu kullanımı (Özellikle hastanelerde ameliyathane kısımlarında hayati önem taşır)
3. Nötr iletken kesiti artırma Uygulamada nötr faz iletken kesitinin yarısı şeklinde tesis edilmekteydi. Bu durum son zamanlarda harmonik etkileri yüzünden faz ile aynı kesitte veya yapılabiliyorsa daha büyük kesitlerde seçilmelidir.
4. İşletme topraklamasını iyileştirme İyi bir işletme topraklaması yapılması bu durumu tesisin en başından itibaren koruyacaktır. Koruma topraklaması ile arasında 20 mt den fazla mesafe olması durumunu unutmayınız.
5. Trafolu bir elektrik abonesi değilseniz tesisinizde enerji girişinde nötr hattını tıpkı işletme topraklamasında ki kurallara uygun olarak topraklayınız.
6. Online UPS kullanımı nötr toprak arası geriliminizi düşürme de etkili olabilmektedir.
7. Nötr Toprak regülatörü kullanmak.
8. GND Series Trimbox ürünleri kullanmak (Önerilir uygun maliyetle kesin çözümler sunmaktadır. Youtube’da bu ürünün nasıl kullanıldığı, nötr toprak arası gerilimi nasıl düşürdüğü ile alakalı birçok uygulama videosu mevcuttur.