Elektrik İç Tesisatı Gözle Kontrol ve Fonksiyon Testleri Periyodik Kontrol Raporu
Elektrik iç tesisatınız, eviniz veya iş yerinizdeki enerjinin kalbini oluşturur. ⚡️ Doğru şekilde tasarlanmış, kurulmuş ve düzenli olarak kontrol edilmiş bir tesisat, can güvenliği, enerji verimliliği ve kesintisiz hizmet için hayati öneme sahiptir. Bu kapsamlı rehber, elektrik iç tesisat kontrolünün neden gerekli olduğunu, nasıl yapıldığını ve yasal gereklilikleri açıklamaktadır.
📋 Elektrik İç Tesisat Kontrolü Nedir? Neden Yaptırmalısınız?
Elektrik iç tesisat kontrolü, bir binadaki tüm elektrik sistemlerinin (panolar, kablolar, prizler, aydınlatmalar, topraklama, koruma cihazları) ilgili yönetmelik ve standartlara (Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği – EİTY, TS HD 60364 serisi) uygunluğunun yetkili kişilerce incelenmesi ve test edilmesidir.
🔍 Neden Düzenli Kontrol Şart?
- 👥 Can Güvenliği: Kaçak akım, yalıtım hatası veya hatalı topraklama elektrik çarpma riski oluşturur.
- 🔥 Yangın Önleme: Aşırı ısınan kablolar ve gevşek bağlantılar elektrik kaynaklı yangınların başlıca nedenidir.
- 💸 Enerji Verimliliği: Düşük kaliteli, eski ve hasarlı tesisatlar yüksek enerji kaybına ve faturalara yansır.
- ⚖️ Yasal Zorunluluk: İş yerleri, apartmanlar ve ticari binalar için periyodik kontrol yönetmeliklerle zorunlu kılınmıştır.
- 🔌 Kesintisiz Hizmet: Olası bir arızaya karşı proaktif önlem alarak beklenmedik elektrik kesintilerinin ve üretim kayıplarının önüne geçersiniz.
⚡️ Elektrik İç Tesisat Kontrolü Neleri Kapsar? (Adım Adım Süreç)
1. 🔍 Görsel (Gözle) Muayene
- 📸 Fotoğraflı Tespit: Kontrol öncesi ve sonrası tesisatın mevcut durumu fotoğraflanır.
- 🏢 Pano Kontrolü: Pano içi bağlantılar, etiketleme, kablo düzeni, kısa devre kesme kapasitesi (Icu) kontrolü.
- 🔌 Priz ve Anahtar Kontrolü: Mekanik hasar, kırık kapak, aşırı ısınma belirtileri.
- 📏 Kablo ve Tesisat Yolu: Kablolardaki çizik, ezilme, yanık ve aşırı ısınma izleri, kablo taşıma kapasitesinin yüke uygunluğu.
2. 🧪 Ölçüm ve Testler (Kritik Kontrol Noktaları)
- 🌍 Topraklama Direnci Ölçümü: Topraklama sisteminin sağlıklı çalıştığını doğrulamak için yapılır. Değer 1-2 Ohm’un altında olmalıdır.
- 🔁 Çevrim Empedansı (Zx) Ölçümü: Kaçak akım durumunda devreyi kesmesi gereken koruma cihazının (sigorta, şalter) doğru çalışıp çalışmayacağını belirler.
- 📊 İzolasyon Direnci Testi: Kabloların iletkenleri ile toprak arasındaki yalıtımın sağlam olup olmadığını kontrol eder. Değer 1 MΩ’un üzerinde olmalıdır.
- 🛡️ Kaçak Akım Rölesi (RCD) Testi: Kaçak akım rölelerinin açma akımı (mA) ve açma süresi (milisaniye) test cihazı ile ölçülür. 30 mA’lik bir RCD, 300 mA kaçakta 40 ms’den kısa sürede devreyi kesmelidir.
- ⚡ Gerilim Düşümü Ölçümü: Hat sonundaki gerilimin, besleme noktasına göre kabul edilebilir sınırlar içinde (%3-5) olup olmadığı kontrol edilir.
3. 📑 Raporlama ve Uygunluk Değerlendirmesi
- Tüm bulgular, ölçülen değerler ve ilgili standardın sınır değerleri karşılaştırılarak bir rapora dökülür.
- Uygunsuzluklar fotoğraflı olarak belirtilir ve düzeltme önerileri sunulur.
- Rapor, yetkili bir elektrik mühendisi tarafından imzalanır.
⚠️ Bu İşaretleri Görürseniz Acil Kontrol Gerekiyor Demektir!
- 🔌 Prizlerden kıvılcım gelmesi veya aşırı ısınma
- 💡 Işıkların sürekli titremesi veya voltaj dalgalanmaları
- ⚡ Sigortaların sık sık atması
- 👃 Yanık plastik kokusu
- 🔩 Elektrik panosunda ses gelmesi (vızıltı, çıtırtı)
- 📅 Tesisatın 10 yıldan daha eski olması ve hiç kontrol edilmemiş olması
📅 Elektrik İç Tesisat Kontrol Periyotları Ne Olmalı?
- 🏭 İş Yerleri, Fabrikalar, Hastaneler: 1 YIL
- 🏢 Otel, AVM, Okul, Sinema vb. Toplu Yaşam Alanları: 1 YIL
- 🏘️ Apartman ve Konutlar: 2 YIL (Önerilen)
- ⚡ Elektrikli Cihaz Üretim/Yıkama Yerleri, Marinalar: 6 AY
🔌 Elektrik İç Tesisatı Gözle Kontrol ve Fonksiyon Testleri Periyodik Kontrol Kriterleri
📋 0. Hazırlık Aşaması
- ⚠️ İş güvenliği tedbirleri alındıktan sonra muayeneye başlanır
- 📸 Mevcut durum fotoğrafları kayıt altına alınır
- 📊 Pano listesi oluşturma:
- Pano numaralandırması ve tanımlaması
- Pano konum bilgileri
- Göz sayısı bilgisi
- 🏊 Özel tesisatlar için ilgili standartlar:
- *TS HD 60364-7-701*: Banyo/duş alanları
- *TS HD 60364-7-702*: Yüzme havuzları
- *TS HD 60364-7-703*: Saunalar
- *TS HD 60364-7-704*: Şantiye tesisleri
- *TS HD 60364-7-705*: Tarım ve bahçe tesisatları
- *TS HD 60364-7-712*: Solar PV sistemler
- *TS HD 60364-7-722*: Elektrikli taşıt şarj istasyonları
⚡ 1. Kısa Devre Akım Kapasitesi Kontrolü
- 🔍 Proje üzerinden kontrol:
- Panodaki tüm devre kesicilerin Icu değerleri
- 3 faz simetrik kısa devre akımı (Ik) değeri
- ✅ Kriter: Icu > Ik olmalıdır
- 📚 Referanslar:
- *TS HD 60364-6*
- *TS HD 60364-5-53:2001, Madde 536*
- *Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği Madde 57 b-2*
📊 2. Akım Taşıma Kapasitesi Kontrolleri
| Kontrol Noktası | Açıklama | Standart |
|---|---|---|
| Tasarım akımı (Ib) | Normal işletmede geçmesi öngörülen akım | *TS HD 60364-6* |
| Devre kesici açma eğrisi | B=5x, C=10x, D=15x | *TS HD 60364-5-53:2001* |
| Faz kesiti | Ölçüm ile doğrulama | *TS HD 60364-5-52:2009* |
| Nominal akım (In) | Devre kesici anma akımı | *TS HD 60364-5-53:2001* |
| Ortam sıcaklık katsayısı (r1) | TS HD 60364-5-52 tablosuna göre | *TS HD 60364-4-43* |
| Döşeme katsayısı (r2) | TS HD 60364-5-52 tablosuna göre | *TS HD 60364-4-43* |
| Iz değeri | İletken taşıma kapasitesi | *TS HD 60364-4-43* |
| r1.r2.Iz | Düzeltilmiş taşıma kapasitesi | *TS HD 60364-4-43* |
🔗 3. İletken Kesit Kontrolleri
Nötr İletkeni
- 📏 Kesit kontrolü: Faz kesiti ile karşılaştırma
- ⚠️ Harmonik durumu: Harmonik varlığında nötr kesiti faz ile aynı olmalı
- 🔌 PEN iletkeni şartları:
- Minimum 10 mm² kesit
- Faz iletkeni ile aynı kesitte
- Yangın tehlikesi olan yerlerden geçirilmez
- Patlama tehlikesi olan Zone-0/1’den geçirilmez
Koruma İletkeni (PE)
- 📐 Kesit belirleme:
- 63A altı: Tablodan
- 63A üstü: Hesapla
- 📚 Referans: *ETTY Madde 9-e*
Ek Potansiyel Dengeleme İletkeni
- 📏 Kesit aralığı: 6 mm² – 25 mm²
- 🔗 Süreklilik direnci: Rc < 0,1 Ω
⚡ 4. Kablo-Şalter Koordinasyonu
- 🔄 Koordinasyon kriteri: Ib < In < Iz
- ⚠️ Uygunsuzluk: Iz < In durumunda
- 📚 Referans: *TS HD 60364-4-43*
🧪 5. Yapılacak Testler
Temel Ölçümler
- 🔁 Süreklilik (R1+R2): Son cihaz noktasından
- ⚡ İzolasyon direnci:
- Faz-Faz: MΩ cinsinden
- Faz-Toprak: MΩ cinsinden
- 📏 Topraklama çevrim empedansı: Zx (Ω)
- 🎯 Sınır değer: Zs (Ω)
RCD Testleri
- ⏱️ Açma zamanı: ms cinsinden
- 🔌 Açma akımı: mA cinsinden
- 🧪 Test yöntemi: Rampa testi (0-180°)
Aşırı Gerilim Koruma
- 🛡️ Koruma kategorisi:
- B = Sınıf I
- C = Sınıf II
- D = Sınıf III
- ⚡ Dayanma akımı: Kayıt altına alınır
📝 6. Muayene Sonuçlandırma
- 📸 Son durum fotoğrafları çekilir
- ✅ Tesis teslimi: Teslim alındığı gibi bırakılır
- 👨💼 Proje onay bilgileri:
- Ad-soyad ve imza
- Meslek unvanı
- Diploma numarası
- Onay tarihi ve geçerlilik süresi
📌 Önemli Notlar
- 🔍 Grup panolar: Tek rapor düzenlenebilir, bulgular pano numarası ile açıklanmalı
- 📷 Fotoğraf desteği: Uygunsuzluklar fotoğrafla belgelenmeli
- 🔧 Fonksiyon testleri: Test butonu ile ekipman fonksiyonları kontrol edilmeli
- 🏭 Özel ekipmanlar: Motor, regülatör, buat gibi ekipmanlar notlar bölümünde değerlendirilmeli
Bu kontrol kriterleri, 18.07.2025 tarihli ZPKK02 dokümanına uygun olarak hazırlanmıştır.
Bir Yorum